开心一刻
今天好哥们找我借钱
哥们:兄弟,我最近手头紧,能不能借我点...
我:我手头也不宽裕,要不你试试银行贷款或者花呗?
哥们:不行,那个借了要还的
我:...

问题回顾
某天下午,生产监控告警:消息积压,队列 xxx 消息数超过 100
;我第一时间想到的是应用服务是不是停了,但应用服务存活监控又没有告警,但我还是找值班运维同事帮忙确认了下,确认结果是服务的 6 个节点都是存活的,然后我又让运维确认了下队列的消费者情况,结果发现消费者列表中只有 2 个节点的消费者,其他 4 个节点的消费者不见了,所以消息消费不过来,导致了消息积压!
所以问题来了
那 4 个节点的注册的消费者为何消失?
但当务之急是解决消息积压的问题,所以让运维重启那 4 个节点的服务,消费者重新注册上,消息得以快速消费,消息积压告警得以恢复
生产问题虽暂时得以解决,但未找到根因,还是存在复发风险;下面就请大家跟随我的脚本,来看看我是如何排查的
问题排查
直接查ERROR
级别的日志,很容易就能就找到了关键日志
Consumer thread error, thread abort.
以及异常堆栈
java.lang.OutOfMemoryError: Requested array size exceeds VM limitat java.lang.StringCoding$StringEncoder.encode(StringCoding.java:300)at java.lang.StringCoding.encode(StringCoding.java:344)at java.lang.String.getBytes(String.java:918) ...
Consumer thread error, thread abort 大家能看懂吧,就是字面意思
消费者线程错误,线程中止
消费者线程就是我们前面提到的队列消费者,一个队列消费者就是一个消费者线程,消费者线程中止那就意味着队列消费者中止,也就对应文章标题中的消费者消失
;是不是离真相越来越近了?
OutOfMemoryError
是不是很熟悉,内存溢出嘛
OutOfMemoryError 表示 Java 虚拟机在堆内存中没有足够的空间来分配对象
问你们一个问题:OOM
一定会导致 JVM 退出吗,这个问题你们先思考,后面答案会揭晓
回到正题,从关键日志以及异常堆栈,我们是不是可以得出以下推测
OOM 会导致消费者线程中止
有了推测,那就去验证呗;我先给大家模拟下案例,基于SpringBoot
,pom.xml
关键依赖
<dependencies> <dependency> <groupId>org.springframework.boot</groupId> <artifactId>spring-boot-starter-amqp</artifactId> </dependency> <dependency> <groupId>org.projectlombok</groupId> <artifactId>lombok</artifactId> </dependency></dependencies>
配置文件application.yml
server: port: 8088spring: rabbitmq: host: 192.168.2.118 port: 5672 username: admin password: admin virtual-host: / listener: simple: acknowledge-mode: manual #设置确认模式手工确认 concurrency: 3 #消费者个数,线程个数 prefetch: 1
RabbitMQ
配置TaskRabbitConfig.java
package com.qsl.rabbit.config;import com.qsl.rabbit.constant.Constant;import com.qsl.rabbit.listener.TaskMessageListener;import org.springframework.amqp.core.AcknowledgeMode;import org.springframework.amqp.core.Binding;import org.springframework.amqp.core.BindingBuilder;import org.springframework.amqp.core.DirectExchange;import org.springframework.amqp.core.Queue;import org.springframework.amqp.rabbit.connection.ConnectionFactory;import org.springframework.amqp.rabbit.listener.SimpleMessageListenerContainer;import org.springframework.beans.factory.annotation.Value;import org.springframework.context.annotation.Bean;import org.springframework.context.annotation.Configuration;/** * @author: 青石路 */@Configurationpublic class TaskRabbitConfig { @Value("${spring.rabbitmq.listener.simple.concurrency:3}") private int concurrency; @Value("${spring.rabbitmq.listener.simple.prefetch:1}") private int prefetch; @Bean public DirectExchange taskExchange() { return new DirectExchange(Constant.TASK_EXCHANGE, true, false); } @Bean public Queue taskQueue() { return new Queue(Constant.TASK_QUEUE, true, false, false); } @Bean public Binding bindingTaskQueue() { return BindingBuilder.bind(taskQueue()).to(taskExchange()).with(Constant.TASK_QUEUE); } @Bean public SimpleMessageListenerContainer taskMessageListenerContainer(ConnectionFactory connectionFactory) { SimpleMessageListenerContainer container = new SimpleMessageListenerContainer(); container.setConnectionFactory(connectionFactory); //设置确认模式手工确认 container.setAcknowledgeMode(AcknowledgeMode.MANUAL); container.setQueueNames(Constant.TASK_QUEUE); //消费者个数,线程个数 container.setConcurrentConsumers(concurrency); //设置预处理个数 container.setPrefetchCount(prefetch); container.setMessageListener(new TaskMessageListener()); return container; }}
消息监听器TaskMessageListener.java
/** * @author: 青石路 */@Slf4jpublic class TaskMessageListener implements ChannelAwareMessageListener { @Override public void onMessage(Message message, Channel channel) { String content = new String(message.getBody(), StandardCharsets.UTF_8); log.info("消费者接收到消息:{}", content); handleTask(content); try { // 手动ACK channel.basicAck(message.getMessageProperties().getDeliveryTag(), false); } catch (IOException e) { log.error("消息确认失败,异常:", e); } } private void handleTask(String message) { try { // 业务处理 log.info("处理任务:{}", message); log.info("任务处理完成"); } catch (Exception e) { log.error("处理任务失败,异常:", e); } }}
业务处理的时候进行Exception
捕获,并且手动确认消息,我相信你们平时都是这么用的,这难道有什么问题?我调整下handleTask
方法
/** * 业务处理 * @param message 消息内容 * @author: 青石路 */private void handleTask(String message) { try { // 业务处理 log.info("处理任务:{}", message); int i = 3 / (message.length() % 10); if (i == 1) { throw new OutOfMemoryError("模拟内存溢出"); } log.info("任务处理结果:{}", i); } catch (Exception e) { log.error("处理任务失败,异常:", e); }}
启动服务后,队列消费者情况如下

发送消息a
,日志输出如下
2024-09-22 20:15:55|taskMessageListenerContainer-2|com.qsl.rabbit.listener.TaskMessageListener|INFO|20|消费者接收到消息:a2024-09-22 20:15:55|taskMessageListenerContainer-2|com.qsl.rabbit.listener.TaskMessageListener|INFO|37|处理任务:a2024-09-22 20:15:55|taskMessageListenerContainer-2|com.qsl.rabbit.listener.TaskMessageListener|INFO|42|任务处理结果:3
相当于业务正常处理;我们再发送消息abcdefghij
,日志输出如下
2024-09-22 20:17:45|taskMessageListenerContainer-3|com.qsl.rabbit.listener.TaskMessageListener|INFO|20|消费者接收到消息:abcdefghij2024-09-22 20:17:45|taskMessageListenerContainer-3|com.qsl.rabbit.listener.TaskMessageListener|INFO|37|处理任务:abcdefghij2024-09-22 20:17:45|taskMessageListenerContainer-3|com.qsl.rabbit.listener.TaskMessageListener|ERROR|44|处理任务失败,异常:java.lang.ArithmeticException: / by zeroat com.qsl.rabbit.listener.TaskMessageListener.handleTask(TaskMessageListener.java:38)at com.qsl.rabbit.listener.TaskMessageListener.onMessage(TaskMessageListener.java:21)at org.springframework.amqp.rabbit.listener.AbstractMessageListenerContainer.doInvokeListener(AbstractMessageListenerContainer.java:1591)at org.springframework.amqp.rabbit.listener.AbstractMessageListenerContainer.actualInvokeListener(AbstractMessageListenerContainer.java:1510)at org.springframework.amqp.rabbit.listener.AbstractMessageListenerContainer.invokeListener(AbstractMessageListenerContainer.java:1498)at org.springframework.amqp.rabbit.listener.AbstractMessageListenerContainer.doExecuteListener(AbstractMessageListenerContainer.java:1489)at org.springframework.amqp.rabbit.listener.AbstractMessageListenerContainer.executeListener(AbstractMessageListenerContainer.java:1433)at org.springframework.amqp.rabbit.listener.SimpleMessageListenerContainer.doReceiveAndExecute(SimpleMessageListenerContainer.java:975)at org.springframework.amqp.rabbit.listener.SimpleMessageListenerContainer.receiveAndExecute(SimpleMessageListenerContainer.java:921)at org.springframework.amqp.rabbit.listener.SimpleMessageListenerContainer.access$1600(SimpleMessageListenerContainer.java:83)at org.springframework.amqp.rabbit.listener.SimpleMessageListenerContainer$AsyncMessageProcessingConsumer.mainLoop(SimpleMessageListenerContainer.java:1296)at org.springframework.amqp.rabbit.listener.SimpleMessageListenerContainer$AsyncMessageProcessingConsumer.run(SimpleMessageListenerContainer.java:1202)at java.lang.Thread.run(Thread.java:748)
被除数为 0,出现 ArithmeticException

相当于业务处理出现了Exception
,而我们进行了catch
,所以日志打印也符合我们的代码逻辑,也不会对消费者线程造成影响,队列消费者还是最初的那 3 个

我们发送消息ab
,日志输出如下
2024-09-22 20:36:31|taskMessageListenerContainer-1|com.qsl.rabbit.listener.TaskMessageListener|INFO|20|消费者接收到消息:ab2024-09-22 20:36:31|taskMessageListenerContainer-1|com.qsl.rabbit.listener.TaskMessageListener|INFO|37|处理任务:ab2024-09-22 20:36:31|taskMessageListenerContainer-1|org.springframework.amqp.rabbit.listener.SimpleMessageListenerContainer|ERROR|1268|Consumer thread error, thread abort.java.lang.OutOfMemoryError: 模拟内存溢出at com.qsl.rabbit.listener.TaskMessageListener.handleTask(TaskMessageListener.java:40)at com.qsl.rabbit.listener.TaskMessageListener.onMessage(TaskMessageListener.java:21)at org.springframework.amqp.rabbit.listener.AbstractMessageListenerContainer.doInvokeListener(AbstractMessageListenerContainer.java:1591)at org.springframework.amqp.rabbit.listener.AbstractMessageListenerContainer.actualInvokeListener(AbstractMessageListenerContainer.java:1510)at org.springframework.amqp.rabbit.listener.AbstractMessageListenerContainer.invokeListener(AbstractMessageListenerContainer.java:1498)at org.springframework.amqp.rabbit.listener.AbstractMessageListenerContainer.doExecuteListener(AbstractMessageListenerContainer.java:1489)at org.springframework.amqp.rabbit.listener.AbstractMessageListenerContainer.executeListener(AbstractMessageListenerContainer.java:1433)at org.springframework.amqp.rabbit.listener.SimpleMessageListenerContainer.doReceiveAndExecute(SimpleMessageListenerContainer.java:975)at org.springframework.amqp.rabbit.listener.SimpleMessageListenerContainer.receiveAndExecute(SimpleMessageListenerContainer.java:921)at org.springframework.amqp.rabbit.listener.SimpleMessageListenerContainer.access$1600(SimpleMessageListenerContainer.java:83)at org.springframework.amqp.rabbit.listener.SimpleMessageListenerContainer$AsyncMessageProcessingConsumer.mainLoop(SimpleMessageListenerContainer.java:1296)at org.springframework.amqp.rabbit.listener.SimpleMessageListenerContainer$AsyncMessageProcessingConsumer.run(SimpleMessageListenerContainer.java:1202)at java.lang.Thread.run(Thread.java:748)2024-09-22 20:36:31|taskMessageListenerContainer-2|com.qsl.rabbit.listener.TaskMessageListener|INFO|20|消费者接收到消息:ab2024-09-22 20:36:31|taskMessageListenerContainer-2|com.qsl.rabbit.listener.TaskMessageListener|INFO|37|处理任务:ab2024-09-22 20:36:31|taskMessageListenerContainer-2|org.springframework.amqp.rabbit.listener.SimpleMessageListenerContainer|ERROR|1268|Consumer thread error, thread abort.java.lang.OutOfMemoryError: 模拟内存溢出at com.qsl.rabbit.listener.TaskMessageListener.handleTask(TaskMessageListener.java:40)at com.qsl.rabbit.listener.TaskMessageListener.onMessage(TaskMessageListener.java:21)at org.springframework.amqp.rabbit.listener.AbstractMessageListenerContainer.doInvokeListener(AbstractMessageListenerContainer.java:1591)at org.springframework.amqp.rabbit.listener.AbstractMessageListenerContainer.actualInvokeListener(AbstractMessageListenerContainer.java:1510)at org.springframework.amqp.rabbit.listener.AbstractMessageListenerContainer.invokeListener(AbstractMessageListenerContainer.java:1498)at org.springframework.amqp.rabbit.listener.AbstractMessageListenerContainer.doExecuteListener(AbstractMessageListenerContainer.java:1489)at org.springframework.amqp.rabbit.listener.AbstractMessageListenerContainer.executeListener(AbstractMessageListenerContainer.java:1433)at org.springframework.amqp.rabbit.listener.SimpleMessageListenerContainer.doReceiveAndExecute(SimpleMessageListenerContainer.java:975)at org.springframework.amqp.rabbit.listener.SimpleMessageListenerContainer.receiveAndExecute(SimpleMessageListenerContainer.java:921)at org.springframework.amqp.rabbit.listener.SimpleMessageListenerContainer.access$1600(SimpleMessageListenerContainer.java:83)at org.springframework.amqp.rabbit.listener.SimpleMessageListenerContainer$AsyncMessageProcessingConsumer.mainLoop(SimpleMessageListenerContainer.java:1296)at org.springframework.amqp.rabbit.listener.SimpleMessageListenerContainer$AsyncMessageProcessingConsumer.run(SimpleMessageListenerContainer.java:1202)at java.lang.Thread.run(Thread.java:748)2024-09-22 20:36:31|taskMessageListenerContainer-3|com.qsl.rabbit.listener.TaskMessageListener|INFO|20|消费者接收到消息:ab2024-09-22 20:36:31|taskMessageListenerContainer-3|com.qsl.rabbit.listener.TaskMessageListener|INFO|37|处理任务:ab2024-09-22 20:36:31|taskMessageListenerContainer-3|org.springframework.amqp.rabbit.listener.SimpleMessageListenerContainer|ERROR|1268|Consumer thread error, thread abort.java.lang.OutOfMemoryError: 模拟内存溢出at com.qsl.rabbit.listener.TaskMessageListener.handleTask(TaskMessageListener.java:40)at com.qsl.rabbit.listener.TaskMessageListener.onMessage(TaskMessageListener.java:21)at org.springframework.amqp.rabbit.listener.AbstractMessageListenerContainer.doInvokeListener(AbstractMessageListenerContainer.java:1591)at org.springframework.amqp.rabbit.listener.AbstractMessageListenerContainer.actualInvokeListener(AbstractMessageListenerContainer.java:1510)at org.springframework.amqp.rabbit.listener.AbstractMessageListenerContainer.invokeListener(AbstractMessageListenerContainer.java:1498)at org.springframework.amqp.rabbit.listener.AbstractMessageListenerContainer.doExecuteListener(AbstractMessageListenerContainer.java:1489)at org.springframework.amqp.rabbit.listener.AbstractMessageListenerContainer.executeListener(AbstractMessageListenerContainer.java:1433)at org.springframework.amqp.rabbit.listener.SimpleMessageListenerContainer.doReceiveAndExecute(SimpleMessageListenerContainer.java:975)at org.springframework.amqp.rabbit.listener.SimpleMessageListenerContainer.receiveAndExecute(SimpleMessageListenerContainer.java:921)at org.springframework.amqp.rabbit.listener.SimpleMessageListenerContainer.access$1600(SimpleMessageListenerContainer.java:83)at org.springframework.amqp.rabbit.listener.SimpleMessageListenerContainer$AsyncMessageProcessingConsumer.mainLoop(SimpleMessageListenerContainer.java:1296)at org.springframework.amqp.rabbit.listener.SimpleMessageListenerContainer$AsyncMessageProcessingConsumer.run(SimpleMessageListenerContainer.java:1202)at java.lang.Thread.run(Thread.java:748)2024-09-22 20:36:31|taskMessageListenerContainer-1|org.springframework.amqp.rabbit.listener.SimpleMessageListenerContainer|ERROR|1415|Stopping container from aborted consumer2024-09-22 20:36:31|taskMessageListenerContainer-1|org.springframework.amqp.rabbit.listener.SimpleMessageListenerContainer|INFO|646|Waiting for workers to finish.2024-09-22 20:36:31|taskMessageListenerContainer-1|org.springframework.amqp.rabbit.listener.SimpleMessageListenerContainer|INFO|649|Successfully waited for workers to finish.
可以看到,除了我们的业务日志,还有spring
的日志;从日志可以看出,消息一共被消费了 3 次,但无一例外,都消费失败了,每次失败日志都包括
Consumer thread error, thread abort.
Stopping container from aborted consumer
我们再去看下队列消费者情况

我们把这个流程捋一捋
消费者线程 taskMessageListenerContainer-1 收到消息,业务处理的时候 OOM 了,Spring 中止该线程,消息未被手动确认,回到队列等待被消费
消费者线程 taskMessageListenerContainer-2 收到消息,业务处理的时候又 OOM,Spring 中止该线程,消息未被手动确认,回到队列等待被消费
消费者线程 taskMessageListenerContainer-3 收到消息,业务处理的时候扔 OOM,Spring 中止该线程,消息未被手动确认,回到队列等待被消费
全部的 3 个消费者线程都被 Spring 中止了,对应的 3 个队列消费者也就都无了,消息最终回到队列,等待下一个就绪的消费者消费
我们不是 catch 了 Exception 吗,为什么 OutOfMemoryError 还是向上抛给了 Spring ?

OutOfMemoryError 是 Error
,并不是Exception
,所以我们的代码并不会捕获 OutOfMemoryError,继续往上抛给了 Spring,而
org.springframework.amqp.rabbit.listener.SimpleMessageListenerContainer.AsyncMessageProcessingConsumer#run
中有这么一段代码

publishConsumerFailedEvent
发布一个消费者失败事件,事件处理器收到该事件后会中止该线程;这里就不展开讲了,后续我再写一篇源码,给你们好好介绍下 Spring 的中止逻辑
至此,OutOfMemoryError 会导致消费者线程中止,大家都清楚了吧;细心的小伙伴可能会有这样的疑问了
照理来说,生产中 6 个节点的消费者线程不应该都被中止吗,为什么还剩 2 个节点的消费者?
这 2 个节点内存比较充足,所以 JVM 的堆内存配置的比较大,它们的消费者线程在处理消息的时候,并不会 OOM;而当天正好是业务人员在进行历史大数据量处理,几轮操作下来,把那 4 个内存比较小的节点的消费者全干没了,只剩下那 2 个内存比较大的节点的消费者了
根因其实是OutOfMemoryError
,当前只知道是
com.fasterxml.jackson.databind.ObjectMapper#writeValueAsString
这个方法导致的,具体原因还待进一步排查
问题处理
因为 OutOfMemoryError 的原因没找到,并且是在操作历史大数据量这种很少出现的场景中触发 OutOfMemoryError,也没有导致服务重启,所以暂定方式是将 ERROR 也捕获
/** * 业务处理 * @param message 消息内容 * @author: 青石路 */private void handleTask(String message) { try { // 业务处理 log.info("处理任务:{}", message); int i = 3 / (message.length() % 10); if (i == 1) { throw new OutOfMemoryError("模拟内存溢出"); } log.info("任务处理结果:{}", i); } catch (Exception | Error e) { log.error("处理任务失败,异常:", e); }}
重新启动服务,继续消费队列中那条未被消费的消息ab
,此时日志输出如下
2024-09-22 21:38:57|taskMessageListenerContainer-2|com.qsl.rabbit.listener.TaskMessageListener|INFO|20|消费者接收到消息:ab2024-09-22 21:38:57|taskMessageListenerContainer-2|com.qsl.rabbit.listener.TaskMessageListener|INFO|37|处理任务:ab2024-09-22 21:38:57|taskMessageListenerContainer-2|com.qsl.rabbit.listener.TaskMessageListener|ERROR|44|处理任务失败,异常:java.lang.OutOfMemoryError: 模拟内存溢出at com.qsl.rabbit.listener.TaskMessageListener.handleTask(TaskMessageListener.java:40)at com.qsl.rabbit.listener.TaskMessageListener.onMessage(TaskMessageListener.java:21)at org.springframework.amqp.rabbit.listener.AbstractMessageListenerContainer.doInvokeListener(AbstractMessageListenerContainer.java:1591)at org.springframework.amqp.rabbit.listener.AbstractMessageListenerContainer.actualInvokeListener(AbstractMessageListenerContainer.java:1510)at org.springframework.amqp.rabbit.listener.AbstractMessageListenerContainer.invokeListener(AbstractMessageListenerContainer.java:1498)at org.springframework.amqp.rabbit.listener.AbstractMessageListenerContainer.doExecuteListener(AbstractMessageListenerContainer.java:1489)at org.springframework.amqp.rabbit.listener.AbstractMessageListenerContainer.executeListener(AbstractMessageListenerContainer.java:1433)at org.springframework.amqp.rabbit.listener.SimpleMessageListenerContainer.doReceiveAndExecute(SimpleMessageListenerContainer.java:975)at org.springframework.amqp.rabbit.listener.SimpleMessageListenerContainer.receiveAndExecute(SimpleMessageListenerContainer.java:921)at org.springframework.amqp.rabbit.listener.SimpleMessageListenerContainer.access$1600(SimpleMessageListenerContainer.java:83)at org.springframework.amqp.rabbit.listener.SimpleMessageListenerContainer$AsyncMessageProcessingConsumer.mainLoop(SimpleMessageListenerContainer.java:1296)at org.springframework.amqp.rabbit.listener.SimpleMessageListenerContainer$AsyncMessageProcessingConsumer.run(SimpleMessageListenerContainer.java:1202)at java.lang.Thread.run(Thread.java:748)2024-09-22 21:38:57|main|com.qsl.rabbit.RabbitmqApplication|INFO|61|Started RabbitmqApplication in 1.045 seconds (JVM running for 1.515)
虽然业务处理仍然失败,但只有符合我们代码逻辑的错误日志输出,并没有 Spring 的错误日志,此时队列消费者情况如下

当然,这只是缓兵之计,最终解决方案还是要分析 OOM 的原因,然后对症下药
总结
示例代码:spring-boot-rabbitmq
OOM 不一定会导致 JVM 退出,但是 SimpleMessageListenerContainer 会捕获它,然后中止当前线程,对应的队列消费者也就无了
业务代码 catch Error 虽说只是缓兵之计,但从健壮性考虑的话,也是一个不错的解决办法
但 OOM 的原因还得继续排查,然后对症下药,这才是最终解决之道